Eerste Afspraak bij de Diabetoloog: Wat te Verwachten

Van verwijzing tot afspraak

De meeste patiënten komen bij de diabetoloog via een verwijzing van de huisarts. Dit gebeurt wanneer je diabetes complexer wordt of extra expertise nodig is. Lees meer over wanneer een verwijzing naar de diabetoloog nodig is.

Het verwijsproces

Je huisarts stuurt een verwijsbrief naar de diabetoloog
Het ziekenhuis of de kliniek neemt contact met je op voor een afspraak
Je ontvangt een bevestiging met datum, tijd en locatie
Vaak word je gevraagd om vooraf bloed te laten prikken
Je krijgt informatie over de voorbereiding

Wachttijd

De wachttijd voor een eerste afspraak verschilt per ziekenhuis of kliniek. Gemiddeld is dit 2 tot 6 weken. Bij urgente situaties, zoals verdenking op ketoacidose of ernstig ontregelde bloedsuikers, kan dit sneller geregeld worden.

Tip: Vraag naar spoedplaatsing

Als je klachten hebt die niet kunnen wachten, zoals ernstige dorst, veel afvallen of misselijkheid, vraag dan je huisarts om een spoedverwijzing. De diabetoloog kan je dan vaak sneller zien.

Voorbereiding op je afspraak

Een goede voorbereiding helpt om het maximale uit je eerste afspraak te halen. Hier zijn de belangrijkste stappen.

Bloedonderzoek vooraf

Meestal word je gevraagd om enkele dagen vóór je afspraak bloed te laten prikken bij het laboratorium. Dit gebeurt nuchter (minimaal 10 uur niet eten). De resultaten zijn dan beschikbaar tijdens je consult.

Typische bepalingen zijn:

HbA1c: Je gemiddelde bloedsuiker over de afgelopen 2-3 maanden
Nuchtere glucose: Je bloedsuiker op dat moment
Nierfunctie (creatinine, eGFR): Controle op nierschade
Cholesterol en triglyceriden: Vetgehalte in het bloed
Leverfunctie: Belangrijk voor medicatiekeuze
Schildklierfunctie: Bij type 1 diabetes

Bloedsuikers bijhouden

Als je al bloedsuiker meet, houd dan in de weken vóór je afspraak een dagboek bij:

Meet op verschillende momenten: nuchter, voor en na maaltijden, voor het slapen
Noteer ook wat je hebt gegeten en gedaan
Schrijf op hoe je je voelde bij afwijkende waarden
Neem je glucosemeter mee, zodat de waarden kunnen worden uitgelezen

Vragen opschrijven

Schrijf van tevoren op welke vragen je hebt. Tijdens het consult vergeet je ze vaak. Later in dit artikel vind je een lijst met suggesties.

Wat neem je mee?

Zorg dat je de volgende zaken meeneemt naar je eerste afspraak:

Essentieel

Identiteitsbewijs: Paspoort, ID-kaart of rijbewijs
Zorgverzekeringspas: Voor de administratie
Verwijsbrief: Als je deze zelf hebt ontvangen (vaak gaat dit digitaal)

Medische informatie

Medicijnoverzicht: Alle medicijnen die je gebruikt, inclusief dosering en frequentie. Vraag dit op bij je apotheek als je het niet hebt.
Glucosemeter: Met uitleeskabel of de bijbehorende app op je telefoon
Bloedsuikerdagboek: Als je dit bijhoudt
Recente laboratoriumuitslagen: Als je deze thuis hebt
Insulinepennen of -pomp: Als je insuline gebruikt

Persoonlijke voorbereiding

Lijst met vragen: Je zorgen en vragen opgeschreven
Notitieboekje of telefoon: Om aantekeningen te maken
Iemand meenemen: Een partner, familielid of vriend (vier oren horen meer dan twee)

Checklist eerste afspraak

□ Identiteitsbewijs

□ Zorgverzekeringspas

□ Medicijnoverzicht

□ Glucosemeter + kabel/app

□ Bloedsuikerdagboek

□ Vragenlijst

□ Notitiemiddel

Hoe verloopt de afspraak?

Een eerste afspraak bij de diabetoloog duurt meestal 30 tot 60 minuten. Dit is langer dan een gewoon consult omdat er veel te bespreken is.

Kennismaking

De diabetoloog stelt zich voor en legt uit hoe het consult zal verlopen. Dit is ook het moment om aan te geven of je vragen hebt of iemand hebt meegenomen.

Anamnese (vraaggesprek)

De diabetoloog stelt uitgebreide vragen om een compleet beeld te krijgen:

Je diabetesgeschiedenis: Wanneer vastgesteld? Welk type? Hoe is het verloop geweest?
Huidige klachten: Welke symptomen heb je? Heb je last van hoge of lage bloedsuikers?
Medicatie: Welke medicijnen gebruik je? Hoe verdraag je ze?
Leefstijl: Voeding, beweging, roken, alcohol
Complicaties: Problemen met ogen, nieren, voeten of hart?
Andere aandoeningen: Hoge bloeddruk, cholesterol, schildklier?
Familiegeschiedenis: Komt diabetes in de familie voor?
Je dagelijks leven: Werk, gezin, activiteiten
Psychisch welbevinden: Hoe ervaar je het leven met diabetes?

Lichamelijk onderzoek

Na het gesprek volgt een lichamelijk onderzoek. De diabetoloog controleert:

Gewicht en lengte (BMI-berekening)
Bloeddruk
Hart en longen (met stethoscoop)
Soms: voeten (gevoeligheid, pulsen, huid)
Soms: injectieplaatsen bij insulinegebruik

Bespreken van uitslagen

De diabetoloog bespreekt je laboratoriumuitslagen en legt uit wat ze betekenen. Dit is een goed moment om vragen te stellen over je HbA1c, nierfunctie of andere waarden.

Behandelplan

Aan het einde van het consult stelt de diabetoloog samen met jou een behandelplan op. Dit wordt verderop in dit artikel uitgebreider besproken.

Onderzoeken en metingen

Naast het bloedonderzoek vooraf kunnen er tijdens of na de eerste afspraak aanvullende onderzoeken worden gepland.

Standaard onderzoeken

Bloeddruk: Hoge bloeddruk komt veel voor bij diabetes en vergroot het risico op complicaties
Gewicht en lengte: Voor BMI-berekening en om veranderingen te volgen
Urineonderzoek: Controle op eiwit in de urine (teken van nierschade)

Aanvullende onderzoeken

Afhankelijk van je situatie kunnen extra onderzoeken worden gepland:

Oogonderzoek: Bij de oogarts voor controle op diabetische retinopathie
ECG: Hartfilmpje bij verdenking op hartproblemen
Voetenonderzoek: Uitgebreide controle bij de podotherapeut
Enkel-armindex: Meting van de bloedvaten in de benen
Antistoffentest: Om onderscheid te maken tussen type 1 en type 2 diabetes

Continue glucosemonitoring

Soms krijg je een sensor mee om gedurende twee weken je bloedsuiker continu te meten. Dit geeft een gedetailleerd beeld van je bloedsuikerpatroon, inclusief 's nachts.

Vragen die je kunt stellen

Het is belangrijk dat je begrijpt wat er met je aan de hand is en wat het behandelplan inhoudt. Hier zijn vragen die je kunt stellen:

Over je diagnose

Welk type diabetes heb ik precies?
Wat betekent mijn HbA1c-waarde?
Hoe ernstig is mijn diabetes op dit moment?
Zijn er al tekenen van complicaties?
Is mijn diabetes erfelijk?

Over de behandeling

Welke medicatie adviseert u en waarom?
Wat zijn de mogelijke bijwerkingen?
Moet ik insuline gaan spuiten?
Hoe vaak moet ik mijn bloedsuiker meten?
Wat zijn mijn streefwaarden?
Kom ik in aanmerking voor een insulinepomp of sensor?

Over leefstijl

Wat moet ik veranderen aan mijn voeding?
Hoeveel beweging is nodig?
Kan ik doorwerken met mijn huidige beroep?
Mag ik autorijden met diabetes?
Zijn er restricties voor vakanties of reizen?

Over de toekomst

Wat is de prognose?
Kan ik mijn diabetes terugdraaien of in remissie brengen?
Hoe kan ik complicaties voorkomen?
Hoe vaak moet ik terugkomen?
Bij wie kan ik terecht met vragen tussendoor?

Tip: Vraag om uitleg

Begrijp je iets niet? Vraag gerust om uitleg in begrijpelijke taal. Een goede diabetoloog neemt de tijd om alles duidelijk uit te leggen.

Het behandelplan

Aan het einde van de eerste afspraak stelt de diabetoloog samen met jou een behandelplan op. Dit is een persoonlijk plan afgestemd op jouw situatie.

Onderdelen van het behandelplan

Behandeldoelen: Streefwaarden voor HbA1c, bloeddruk, cholesterol
Medicatie: Welke medicijnen, dosering, wanneer in te nemen
Zelfcontrole: Hoe vaak en wanneer bloedsuiker meten
Leefstijladvies: Voeding, beweging, stoppen met roken
Verwijzingen: Naar diëtist, diabetesverpleegkundige, oogarts, podotherapeut
Noodplan: Wat te doen bij hypo of zeer hoge bloedsuiker
Vervolgafspraken: Wanneer je terugkomt

Gedeelde besluitvorming

Het behandelplan wordt samen met jou opgesteld. Je hebt inspraak en kunt je voorkeuren aangeven. Heb je bezwaren tegen bepaalde medicijnen of behandelingen? Bespreek dit openlijk met je diabetoloog.

Schriftelijke informatie

Je krijgt vaak schriftelijke informatie mee over:

Je medicatie en hoe deze te gebruiken
Herkenning en behandeling van hypo's
Wanneer contact op te nemen met het diabetesteam
Nuttige websites en patiëntenverenigingen

Het diabetesteam

De diabetoloog werkt samen met een team van zorgverleners. Wie je wanneer ziet, hangt af van je behoeften. Lees meer over wat een diabetoloog precies doet en hoe het team samenwerkt.

Teamleden

Diabetoloog (internist-endocrinoloog): De medisch specialist die de behandeling coördineert
Diabetesverpleegkundige: Begeleidt je in het dagelijks leven met diabetes, geeft educatie en is vaak het eerste aanspreekpunt
Diëtist: Helpt met voedingsadvies en koolhydraten tellen
Podotherapeut: Specialiseert in voetverzorging bij diabetes
Oogarts: Controleert op diabetische oogafwijkingen
Psycholoog: Ondersteunt bij emotionele en mentale aspecten
Maatschappelijk werker: Helpt bij praktische zaken en regelingen

Contact tussendoor

Heb je tussendoor vragen of problemen? Neem contact op met de diabetesverpleegkundige. Dit kan vaak telefonisch of via een patiëntenportaal. Bij spoedsituaties kun je meestal ook buiten kantooruren terecht.

Vervolgafspraken

Na je eerste afspraak volgen regelmatige controles. De frequentie hangt af van je situatie.

Frequentie van controles

Stabiele diabetes: 2-4 keer per jaar bij de diabetoloog of diabetesverpleegkundige
Instabiele bloedsuikers: Vaker, soms wekelijks in het begin
Nieuwe medicatie of insuline: Extra controles om de instelling te optimaliseren
Zwangerschap of zwangerschapswens: Intensieve begeleiding

Jaarlijkse controles

Eenmaal per jaar vindt een uitgebreide controle plaats:

Volledig bloedonderzoek (HbA1c, nieren, lever, cholesterol)
Oogonderzoek (bij de oogarts)
Voetencontrole
Evaluatie van het behandelplan
Bespreking van doelen voor het komende jaar

Terugverwijzing naar de huisarts

Bij stabiele type 2 diabetes kan de controle na verloop van tijd worden overgedragen aan de huisarts en praktijkondersteuner. De diabetoloog blijft dan beschikbaar voor consultatie indien nodig.

Tips voor een goed gesprek

Met deze tips haal je het meeste uit je afspraken met de diabetoloog.

Voorbereiding

Schrijf je vragen van tevoren op
Denk na over wat je wilt bespreken
Verzamel je medische informatie
Neem iemand mee als steun

Tijdens het gesprek

Wees eerlijk over je leefstijl en medicatiegebruik
Schaam je niet voor hoge bloedsuikers - de arts is er om te helpen
Vraag door als je iets niet begrijpt
Maak aantekeningen of vraag of je mag opnemen
Geef aan wat voor jou belangrijk is in de behandeling

Na het gesprek

Lees thuis de informatie nog eens door
Bespreek met je partner of familie wat er is gezegd
Schrijf nieuwe vragen op voor de volgende keer
Neem contact op als er onduidelijkheden zijn

Je bent geen nummer

Onthoud dat je recht hebt op goede zorg en duidelijke uitleg. Voel je vrij om aan te geven wat je nodig hebt. Een goede arts-patiëntrelatie is de basis voor succesvolle diabeteszorg.

Veelgestelde vragen

Hoe lang duurt een eerste afspraak bij de diabetoloog?

Een eerste afspraak bij de diabetoloog duurt meestal 30 tot 60 minuten. Dit is langer dan een standaard consult omdat er tijd nodig is voor kennismaking, uitgebreide anamnese, lichamelijk onderzoek, en het bespreken van het behandelplan.

Wat moet ik meenemen naar mijn eerste afspraak?

Neem mee: je verwijsbrief, een overzicht van al je medicijnen, je bloedsuikerdagboek of glucosemeter met uitleeskabel, recente laboratoriumuitslagen, je verzekeringspas, en een lijst met vragen die je wilt stellen.

Moet ik nuchter komen voor de eerste afspraak?

Meestal hoef je niet nuchter te komen voor de eerste afspraak zelf, tenzij dit specifiek is aangegeven. Wel wordt vaak gevraagd om voorafgaand nuchter bloedonderzoek te laten doen bij een laboratorium, zodat de resultaten beschikbaar zijn tijdens het consult.

Welke onderzoeken doet de diabetoloog bij de eerste afspraak?

Tijdens de eerste afspraak worden vaak gemeten: gewicht, lengte, bloeddruk en soms de voeten gecontroleerd. Bloedonderzoek (HbA1c, nierfunctie, cholesterol) wordt meestal vooraf gedaan. Soms worden aanvullende onderzoeken gepland zoals oogonderzoek of een ECG.

Kan ik iemand meenemen naar de afspraak?

Ja, het is zelfs aan te raden om een partner, familielid of vriend mee te nemen. Vier oren horen meer dan twee, en het kan helpen om na afloop samen te bespreken wat er is gezegd. Dit is vooral handig als je net de diagnose hebt gekregen.

Hoe vaak moet ik daarna terugkomen bij de diabetoloog?

De vervolgfrequentie hangt af van je situatie. Bij stabiele diabetes is dit vaak 2-4 keer per jaar. Bij instabiele bloedsuikers, nieuwe medicatie of insulinestart kan dit vaker zijn. Tussentijds heb je vaak contact met de diabetesverpleegkundige.

Conclusie

Je eerste afspraak bij de diabetoloog is een belangrijke stap in de behandeling van je diabetes. Een goede voorbereiding helpt om het maximale uit dit consult te halen. Neem de tijd om je vragen op te schrijven, verzamel je medische informatie, en schroom niet om iemand mee te nemen.

De diabetoloog en het diabetesteam staan klaar om je te begeleiden. Samen werken jullie aan de beste behandeling voor jouw situatie. Onthoud dat diabetes behandelen een marathon is, geen sprint - en deze eerste afspraak is het startschot voor een langdurige samenwerking.

Wil je meer weten over het verschil tussen verschillende specialisten? Lees dan ons artikel over het verschil tussen een endocrinoloog en een diabetoloog.

Eerste afspraak bij de diabetoloog: wat kun je verwachten?